Pèd-de-menoun
Aegopodium podagraria
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Égopode podagraire, Herbe aux gouteux.
Descripcioun :Es uno planto éurosiberiano coumuno dins lou relarg, pamens, au nostre, se rescountro soulamen dins lis endré fres e umide adounc majamen en mountagno. Se destrìo subretout bonodi si fueio en fueioun (en lanço e denta) pèr 5 en bas de tijo, pièi pèr 3 mai aut. La cambo èi boutisso, li flour soun blanco e li fru se recounèisson i costo e peréu is estile de flour que retoumbon sus lou coustat (fotò).
Usanço :Lou pèd-de-menoun èi manjadis crus en ensalado o cue coume d'espinard, en tian, èi goutous. La plante èi couneigudo pèr èstre vertuouso contro la gouto ("Herbe aux gouteux"), èi peréu diuretico (fai pissa), vulneràri (sougno li plago) e bono péréu contro lou mau d'os.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aegopodium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Aegopodium podagraria L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800